Bu yıl ikinci kez düzenlenen Diyarbakır Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği, 9-12 Haziran’da, tarih ve bilim tutkunlarını bir araya getiriyor. Zerzevan Kalesi’nde gerçekleştirilen organizasyonun açılışını Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu yaptı. Açılışa ayrıca Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Nadir Alpaslan, Diyarbakır Valisi Ali İhsan Su, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, Tübitak Başkanı Hasan Mandal ile çok sayıda yerli ve yabancı yabancı konuk katıldı. İran, Burundi, Endonezya, Çad, Filipinler, Tayland, Güney Sudan Büyükelçileri ile de açılış törenini izledi.
BAKAN MUSTAFA VARANK: “ZERZEVAN, GÖKYÜZÜ BİLİMİNDE 3000 YILLIK TARİHİ BARINDIRIYOR”
Tarihi Zerzevan Kalesi’nde yapılan etkinliğin açılışında konuşan Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Diyarbakır’da bu etkinliği düzenlemekten mutlu olduklarını vurgulayarak; 3000 bin yıllık tarihi ile mimari, estetik, sembolik birçok özelliği sebebiyle değerli bir miras olan Zerzevan Kalesi’nin ve içinde yer alan Mithras tapınağının gökbilimi açısından özel bir yeri olduğunu belirtti. Bakan Varank; “Bu tapınak tarih boyunca önemli astronomlara ev sahipliği yaptı. Zerzevan Kalesi’nin bulunduğu bu mekân gökyüzünün izlenebildiği en iyi yerler arasında gösteriliyor. Astronomi için bu eşsiz mekân, kardeşlik şehri, medeniyetlerin buluşma noktası Diyarbakır’ımızda yer alıyor” dedi.
UZAY YOLCUSU OLMAK İSTEYEN 35 BİN KİŞİ
Bakan Varank, Uzay Yolcusu olmak isteyen 35 bin kişinin kayıt yaptırdığını açıklayarak “Uluslararası Uzay İstayonu’nda bilimsel test ve deneyler yapmak için gönderilecek Türk Uzay Yolcusu olmak için 35 bin kişi yaptırdı” dedi. İstiklal ve istikbalin göklerde olduğunu belirten Bakan Varank, imkan verilmesi durumunda Türkiye’nin yeni başarı hikayesini gençler yazacak diye konuştu.
Bu yıl Zerzevan Gözlem Etkinliği’ne yaklaşık 7 bin kişinin başvurduğuna değinen Bakan Varank, “Çok değil bundan daha iki üç yıl önce sadece 300-400 katılımcının yer aldığı gözlem etkinliklerinde şimdi binlerce misafir ağırlıyoruz. Etkinlikte, profesyonel ve amatör astronomlar gökyüzünü inceleme fırsatı bulacak. Dünyanın en iyi korunan Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen astronomi çalışmaları hakkında sunumlar yapılacak. Seminerler, yarışmalar, gökbilim ile ilgili birçok atölye ve etkinlik düzenlenecek. Gündüz programında, özel filtreli teleskoplar ile Güneş gözlemi yapılacak. Gece boyunca uzmanlar gökyüzünü ve takım yıldızlarını tanıtacak. Sizleri gökyüzünü izlemeye, yıldızlara dokunmaya davet ediyorum” diye konuştu.
BİLİM İNSANLARINA MÜJDE: “SEÇİLECEK PROJELER ULUSLARARASI UZAY İSTAYONU’NDA DEĞERLENDİRİLECEK”
Bakan Mustafa Varank, Deneyap Atölyeleri’nden Astronomi Kütüphaneleri’ne dek pek çok farklı projeye yatırım yaptıklarını belirterek bilim insanları için de önemli bir müjdeyi açıkladı. Uzayda bilimsel faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik teklifleri değerlendirdiklerini ifade eden Bakan Varank, “Bir bilim misyonu çağrısı başlattık. Çağrı kapsamında teknolojinin gelişimine, ekonomik kalkınmaya, bilim dünyasına en fazla katkısı olacak bilimsel projeler seçilecek. Nihai olarak seçilen projenin test ve deneyleri Uzay Yolcumuz tarafından Uluslararası Uzay İstasyonu’nda gerçekleştirilecek” dedi.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI KASAPOĞLU: “TARİH VE BİLİMİN YILDIZLARLA BULUŞTUĞU ZERZEVAN”
Gençlik ve Spor Bakanı Kasapoğlu ise etkinlik açılışında bir konuşma yaptı. Bakan Kasapoğlu, Diyarbakır’da muhteşem bir beraberlik tablosu içinde yapılan bu etkinlikte, gökyüzü gözleminde dünya üzerinde en önemli destinasyonlardan biri olan Zerzevan Kalesi’nin önemine değinerek: “Bu değerli anlamlı organizasyondan ötürü çok mutluyuz. Bugün burada çok güçlü bir sinerji var. Pek çok bakanlığın ve kurumun emekleri var, herkese teşekkür ediyorum” dedi.
Bakan Kasapoğlu, tarih ve bilimin yıldızlarla buluştuğu bir mekanda bu organizasyonun gerçekleşmesine ilişkin: “Ülkemizde bugün gökyüzü gözleminin en iyi yapıldığı 10 destinasyondan birisindeyiz. Biliyorsunuz Zerzevan, 2020 yılında Unesco Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alındı. Medeniyet ve kültür hazinemizin en nadide örneklerinden bir tanesindeyiz. Bir dönem burası gök bilimin başkenti idi. Kale içinde yapılan kazılarda keşfedilen ve dünyanın en iyi korunan Mithras tapınağının tarihte önemli astronomlara ev sahipliği yaptığı biliniyor. Şimdi de gençlerimiz ve gökyüzü meraklılarını bu büyük organizasyonda ağırlıyoruz. Medeniyetlerin merkezi olmuş bu topraklar karanlık haberlerle değil, sporla, teknolojiyle, turizmle anılacak” cümleleri ile Zervevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği’nin önemini vurguladı.
UNESCO LİSTESİNDE
3 bin yıllık tarihi olan Zerzevan Kalesi, Türkiye’de en iyi gökyüzü gözlemi yapılan 10 yer arasında gösteriliyor. UNESCO tarafından 2020 yılında Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan kale ve kale içinde bulunan Mithras Tapınağı, sadece arkeoloji değil, bilim ve gökyüzü ve doğa meraklılarının da ilgisini çekiyor. Atölye çalışmalarından teleskop gözlemlerine, astro sohbetlerden konserlere kadar birçok etkinliğin yer aldığı organizasyonda etkinliğe katılanlar, kale çevresine kurulacak çadırlarda konaklıyor.
İKİNCİ KEZ ZERZEVAN’DA
Bu yıl ikincisi yapılacak etkinlik, Sanayi ve Teknoloji, Gençlik ve Spor, Kültür ve Turizm Bakanlıklarının himayesinde, Diyarbakır Valiliği ve Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ile Karacadağ Kalkınma Ajansı ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı’nın (TGA) destek ve katkılarıyla TÜBİTAK’ın koordinasyonunda gerçekleştiriliyor.
KURA İLE BELİRLENDİ
Etkinliğe katılmak için online olarak yaklaşık 6 bin 600 kişi başvuruda bulundu. Bunların 2 bin 600’ünü öğrenciler oluşturdu. Başvuranların yüzde 56’sının kadın olması dikkat çekti. Başvurular çekilen bir kura sonucunda değerlendirildi. En genç katılımcının 1, en yaşlı katılımcının da 86 yaşında olduğu etkinliğe yaklaşık yarısı Diyarbakır’dan olmak üzere binin üzerinde gökyüzü meraklısı katılıyor.
MÜZİK DİNLETİSİ
Zerzevan Kalesi Kazı Başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun üç gün boyunca her akşam Zerzevan Kazıları ile ilgili yapılan çalışmaları katılımcılarla paylaşıyor. Diyarbakır Devlet Klâsik Türk Müziği ve Medeniyetler Korosu da iki gün boyunca kalenin önünde katılımcılara müzik dinletisi sunuyor.
BİLİM İNSANLARINDAN İLGİNÇ SUNUMLAR
Etkinlik boyunca bilim insanları; ötegezegenler, uydu teknolojileri, aynalardaki yıldızlar, ışık kirliliği, gökyüzünü tanıyalım, temel astronomi konularında doğru bilinen yanlışlar, gökte ne var, yere yakın geçiş yapan astroitler, yıldız örtülmeleri, uzay havası, pulsarlar ve karadelikler, kutup araştırmaları gibi farklı başlıklarda katılımcılara birbirinden ilginç sunumlar yer alıyor.
YILDIZLARLA BULUŞMA
Programda, profesyonel ve amatör astronomlar gökyüzünü inceleyerek yıldızlarla buluşma fırsatı yakalıyor. Katılımcılar ayrıca, Mithras Tapınağı’nda binlerce yıl önce gerçekleştirilen astronomi çalışmaları hakkında bilgi alabiliyor. Milli Uzay Programı vizyonuyla gençlerin uzaya ilgisinin arttırılmasının amaçlandığı etkinlik boyunca seminerler, yarışmalar, gök bilim ile ilgili birçok faaliyet düzenleniyor.
ANADOLU’YA YAYILIYOR
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ilk olarak Bilim ve Teknik dergisinin 1998 yılında başlattığı ve Antalya Saklıkent’te düzenlenen Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği’ni Anadolu’nun farklı şehirlerine yayma kararı aldı. Geçen yıl Diyarbakır’da Zerzevan Gökyüzü Gözlem Etkinliği adıyla gerçekleştirilen program, bu yıl Diyarbakır’ın ardından 3-4 Temmuz’da Van’da, 22-24 Temmuz’da Erzurum’da ve 18-21 Ağustos’ta Antalya’da yapılacak.
Etkinlik takvimine bu linkten ulaşabilirsiniz : https://gozlem.tug.tubitak.gov.tr
