İtalyan Hava Kuvvetleri, geçmişte fotoğrafik keşif amacıyla kullandığı Bristol Siddeley “Orpheus” 803-02 tipi jet motorlu G-91R avcı-bombardıman uçağını onaracak.
Uçak, 28 Mart 2023’teki Silahlı Kuvvetlerin Yüzüncü Yıl kutlamalarının yanı sıra İtalyan Hava Kuvvetleri’nin havacılık tarihi mirasının korunması ve geliştirilmesi için tekrar uçar duruma getirilmek üzere restore ediliyor.
Kurtarma projesinde ilk adım Ekim 2021’de atıldı. Asıl çalışmalar ise Callegari Srl şirketi ile Hava Kuvvetleri arasındaki işbirliği sayesinde, özellikle Cameri 1. Uçak Bakım Departmanından gelen teknisyenler ve uzmanlar tarafından Ocak 2022’de başlatıldı. Projeye küçük ve orta ölçekli İtalyan şirketleri de destek veriyor.
En teşvik edici zorluk, yaklaşık 30 yıldır kullanılmayan prosedürleri ve ekipmanı güncellemekti. Ellili yıllarda mühendis Giuseppe Gabrielli tarafından tasarlanan jet, aslında tamamen demonte edildi, ancak tüm bireysel bileşenlerin tamamen revize edilmesinden sonra yeniden monte edilecekken, çalışmalardan önce, uçağın tüm teknik ve tarihi belgelerinin dikkatli bir analizi yapıldı.
İtalyan Hava Kuvvetleri mühendisleri ve Ulusal Sivil Havacılık Otoritesi (ENAC) arasındaki işbirliği sayesinde avcı uçağı tekrar uçacak.
NİSAN 1992’YE KADAR HİZMET VERDİ
Fiat G.91R, burun içine yerleştirilmiş bir kamera sistemi sayesinde kara saldırısı ve fotoğrafik keşif için tek kişilik, tek kanatlı ve tek türbinli bir uçaktı. Bir ok kanadı ile donatılmış uçak, yaklaşık 1900 km’lik bir menzilde 1045 km/saat maksimum hıza ulaştı.
Avrupa yapımı hafif bir taktik avcı uçağı olarak 1953 NATO yarışmasını kazanan uçak, İtalya’da Treviso-Sant’Angelo havaalanında ve ardından Stormo 2’nci Filo karargâhında düzenlenen resmi bir törenin ardından, son uçağın (MM 6413) bayrağı yeni AMX avcı uçağına devrettiği Nisan 1992’ye kadar hizmette kaldı.
“Gina” lakaplı G-91’den, iki kişilik eğitim “T” (Trainer) ve adını iki General Electric J85 turbojet’e güç veren “Y” şeklindeki tek hava girişinden alan çift motorlu “Yankee” varyantı da dâhil olmak üzere farklı versiyonlarda 750’den fazla uçak üretildi.
Son olarak, 1963’ten 1982’ye kadar, hafifletilmiş, duman üretme sistemleriyle donatılmış, beyaz ve karakteristik mavi renge boyanmış özel bir milli akrobasi takımı versiyonu ile “Frecce Tricolori” de hizmet verdi. (Haberola-Necdet Gürsoy)
