Ankara’nın Ulus semtinde bulunan Hallaç Mahmut Camii veya Hallaç Mahmut Mescidi Başkent’in önemli tarihi yapıları arasında yer alıyor.
Tek kubbeli ve minaresiz bir şekilde inşa edilmiş olan bu Osmanlı İmparatorluğu yapısı, başlarda mescit olarak tasarlanmış ve kullanılmış. Yakın bir zamanda geçirdiği onarımdan sonra içine ahşap minber eklenmesiyle birlikte artık cami halini almış.
Yapının giriş kapısında iki adet kitabe yer alsa da; caminin adını nereden aldığı ve ne zaman yaptırıldığı konusunda kesin bilgiler bulunmuyor. Arapça yazılı orijinal taş kitabeye göre; 1545-1546 yılları arasında “Ali oğlu Abdullah” isimli biri tarafından yaptırılmış. Buna rağmen bazı kaynaklarda 1400’lü yılların sonunda inşa edildiğine dair iddialar bulunuyor. Ayrıca 1530 yılına tarihlenen bir kitapta, Ankara’daki mescitler arasında adının geçmesi de bu savları doğruluyor.
Osmanlı dönemi tek kubbeli camilerin tipik bir örneği olan Hallaç Mahmut Camii’nin minaresi yok. Sekizgen bir plan üzerine yerleştirilmiş büyük, kurşun kaplı bir kubbeden oluşuyor. Yan cephelerde ikişer tane dikdörtgen, kıble duvarında ikişer tuğla kemerli ve giriş kapısının yanında yine iki küçük pencere bulunuyor. Giriş kapısı mermer bir kemer şeklinde.
Cami; şehrin merkezinde bulunmasından mütevellit, özellikle ibadet vakitlerinde talebi karşılayamadığı gerekçesiyle çeşitli dönemlerde genişletme çalışmaları geçirmiş ve bu yüzden orijinal planı bozulmuş. Zaman içerisinde etrafına binalar inşa edildiği için de bugün sadece bir cephesi gözükür durumda. (kaynak:ankaranethaber.com)
