Fransız Dassault Havacılık, Avrupa Planör Geliştirme Birliği (AEDEVV) ve ISAE Group Mühendislik Okulları liderliğinde yürütülen ve Fransız Havacılık ve Uzay Sanayicileri Derneği (GIFAS) tarafından desteklenen EUROGLIDER otonom elektrikli planör projesinde sona yaklaşıldı.
2014 yılı sonunda başlatılan EUROGLIDER Projesi, elektrik tahrikli, havada motoru durdurulup tekrar çalıştırılabilen, iki kişilik bir eğitim planörü geliştirmeyi amaçlıyor. Havacılık sektöründeki enerji geçiş trendinin bir parçası olarak EUROGLIDER; operasyonel, çevresel ve ekonomik olmak üzere üç konuyu ele alıyor. Birkaç teknolojik zorluğun odak noktasında olan proje şu anda deneysel sınama test aşamasında (yer+uçuş) bulunuyor ve yakında endüstriyel aşama için hazırlıklara başlanacak. Bu planörün amacı, uygun atmosfer koşullarını beklemek zorunda kalmadan ve çevreye tam saygı göstererek eğitim uçuşlarını bağımsız olarak gerçekleştirebilmek olacak.
AVRUPA’DA PLANÖR SEKTÖRÜNÜN GELİŞTİRİLMESİ
EUROGLIDER projesi, Avrupa planör eğitim merkezleri tarafından ifade edilen ihtiyaçları karşılamayı amaçlıyor. Doğası gereği ekolojik bir faaliyet olsa da planörcülük, eğitim uçuşlarını gerçekleştirmek için gerekli olan yüksekliğe ulaşmakta uygun atmosferik koşullar gerektirir. Bekleme süreleri bazen uzatılabildiğinden, yeni kayıt yaptıran pilotların yaklaşık üçte ikisi ilk solo uçuşlarından önce pes ediyor. Elektrikli tahrik sistemi sayesinde EUROGLIDER, 40 dakikadan fazla bir dizi eğitim uçuşunu otonom olarak ve uygun koşulları beklemeden gerçekleştirebilecek. Eğitim organizasyonlarının yıllık eğitim uçuşlarının 2 ila 3 katına çıkmasına izin verirken, öğrenciler için öğrenme süresini kısaltacak.
UÇUŞ KULÜPLERİ İÇİN İYİLEŞTİRİLMİŞ ÇALIŞMA KOŞULLARI
Otonom kalkış kabiliyeti sayesinde EUROGLIDER, geleneksel bir çekici uçak kullanımına kıyasla kalkış maliyetlerini yüzde 60 ila 70 oranında azaltacak. Dahası, uçuş kulüplerinin atmosferik koşullara daha az bağlı olarak planörü yıl boyunca çalıştırıp planör aktivitesini daha iyi düzenlemesine olanak tanıyacak. Eğitim merkezleri, ister profesyonel ister gönüllü olsun, yatırımlarının geri dönüşünü sağlayabilecek, aynı zamanda insan kaynaklarını daha iyi optimize edebilecek.
HAVACILIĞIN ÇEVRESEL AYAK İZİNİ AZALTACAK
EUROGLIDER projesi, yeni çevre dostu teknolojilerin endüstriyel uygulamasını gerçekleştirmeyi amaçlayan Avrupa Komisyonu tarafından başlatılan Temiz Gökyüzü 2 (Clean Sky 2) programının kapsamına giriyor. EUROGLIDER, karbondan arındırılmış elektrikli tahrik sistemi sayesinde otonom kalkışıyla, yani geleneksel çekici uçakların yardımı olmadan, toplam kalkış ağırlığını yüzde 50 azaltacak. Ayrıca, havaalanlarının yakınında yaşayan insanlar için gürültü kirliliği kaynaklarını da ortadan kaldıracak.
İNŞAAT VE TASARIM ZORLUKLARININ ÜSTESİNDEN GELMEK İÇİN İNOVASYON
EUROGLIDER birçok teknolojik zorluğu karşılıyor:
> Enerji sorunu: 600 kg’dan daha ağır bir uçağın bin 300 metrenin üzerinde birden fazla tırmanışla 40 ila 50 dakika süren bir dizi uçuş dersini çekici uçak olmadan gerçekleştirmesine izin veren optimize edilmiş yerleşik enerji yoğunluğu.
> Ağırlık ve kanat yüklemesi sınırlarını karşılamak için bir inşaat zorluğu: Yüksek performanslı EASA sertifikalı bir hava yapısı tasarlamak ve aynı zamanda eşdeğer motorsuz geleneksel eğitim planörlerine kıyasla uçak gövdesinin ağırlığını azaltmak ve uyumlu, kontrollü üretim ve satın alma maliyetleri sağlamak.
> Operasyonel kullanım için genel tasarımda bir zorluk: Öğrenci pilotlar ve eğitmenler için basit ve güvenilir çalışmaya izin vermek, tüm özellikleri ve kullanım niteliklerinin yanı sıra geleneksel eğitim planörlerinin ergonomisini yeniden üretmek; yeni inovatif ve verimli eğitim yöntemlerini ve araçlarını entegre etmek; bakımı kolaylaştırmak için.
HAVACILIK ÜNİVERSİTESİ’NDEKİ DENEYSEL TEST YATAĞI
EUROGLIDER ve uçuş görevlerinin işletim konseptinin hedefleri, bir planör için benzeri görülmemiş mimari konfigürasyonlara yol açan tasarım yenilikleri gerektiriyordu. Bu nedenle deneysel bir test tezgâhı geliştirildi ve uçuşlar, Fransız Hava ve Uzay Kuvvetleri askeri okulunun desteği ve kaynakları ile Fransız sivil havacılık otoritesine (DGAC) sunulan iki program dizisine göre bir test pilotu tarafından; Salon-de-Provence’deki Hava Kuvvetleri Üssü’nde gerçekleştirildi. İlk olarak çekici uçak yardımıyla, daha sonra da yerleşik elektrik enerjisi kullanılarak kalkışlar ve otonom tırmanışlarla elde edilen sonuçlar, manevra kabiliyeti, pilot kontrolü ve performans yönünden ilk hedefler açısından son derece makuldü. EUROGLIDER için seçilen teknik konfigürasyonların yanı sıra işletim konseptinin uygunluğunu doğruladı ve gelecek endüstriyel geliştirme aşamasındaki mühendislik çalışması için teknik veriler sağladı. (Haberola-Necdet Gürsoy)
