1992-1993 yıllarında İstanbul Üniversite’sinde örgün eğitime başlayıp sağlığımdan dolayı önce eğitim hayatını, daha sonra iş hayatını bırakmak zorunda kalmış, 1994-1997 yılları arasında 3.5 yıl sağlığından dolayı eve kapanması gerekmiş, yalnız başıma ekmek almaya bile çıkamayan, evde tek başıma olduğum zaman da, ‘ocağı, şofbeni açma, bıçağı, makası, ütüyü elleme, balkona çıkma’ denilen ortamda, epilepsi nöbetlerinin derecesinin ve sıklığının her geçen gün daha kötüye gittiği ve üç hafta yatalak kalmayı da tattığım bir dönemden geçtim! 1997 yılında beyin ameliyatı ile hayata döndüm. Tüm nörologlar, yaşadığım ağır epilepsiden dolayı hayatta kalmamı hayretle izliyorlar. 2001’den bugüne ilk epilepsililer için psikoterapi çalışmasını nörologlar başlattığı zaman, çalışmada yer almış, 2003’de bugün hayata geçen ilk akademik mobil sözlük çalışmasını başlattığım gibi, aynı yıl epilepsililer için ilk kez kurduğumuz STK’nın yönetimde elimi taşın altına koymuştum. 950 bin epilepsiliyi hayata tutundurmak için yaptığımız çalışmalar, hâlâ devam ediyor ve ülkemizin tek epilepsi hasta derneği olarak ülke içinde ve uluslararası zeminde çalışmalarımıza devam ediyoruz. Eğitimci, dernek başkanı ve sosyal girişimciyim.
START-UP ÇALIŞMAMA BAŞLAMAM…
Hem örgün, hem açık öğretimi gören bir kişi olarak aradaki farkı gözlemlemiştim… AÖF öğrencilerinin anlayamadıklarını sorabilecekleri bir yeri yoktu Özel dershaneler vardı ki; onlar da sadece kurstan hangi dersi alıyorsanız, sadece o ders ile ilgili bilgi veriyorlardı. Diğer derslerden öğretmenlerine soru yöneltirseniz ‘sen benim öğrencim değilsin’ yanıtı alıyordunuz. En büyük sorunumuz, tek başımıza ders çalışırken, okuduğumuzu anlamaktı. Çünkü sık sık ders çalışırken, kitapta karşımıza çıkan bilmediğimiz -veya unuttuğumuz- kelimeler, anlamamızı geciktiriyordu. Teneffüs aralarında ‘keşke kitapta aramadan kitabın arkasındaki sözlüklerde istediğimiz tanımları bulsak’ diyorduk… O zaman bu konuda bir çalışma yapılmalıydı! Bu düşünceden yola çıkarak, 20 yıl sürecek zor yolda; çalışmalara başladım. Peki bu çalışma neydi?
Açık öğretim öğrencileri başta olmak üzere, tüm üniversite öğrencilerini; hatta öğretim üyelerini içeren bir çalışma aslında! İlk başlangıç; açık öğretim ve uzaktan eğitim grubu… İlerleyen süreçte ise, örgün eğitim, yüksek lisans öğrencilerini de kapsamı içine alıyor. Peki, bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı ne? Teknoloji dünyasında mobil uygulamalar devreye girince, tercihler bu yöne kaydı. Mobil sözlükler çok. İktisadi ve İdari Bilimler ile ilgili mobil sözlük ise, ülkemizde 3 farklı kurum tarafından hazırlandı. Bunlar: Türk Dil Kurumu, Anadolu Üniversitesi ve özel bir kurum… Fakat derslere göre ayrı ayrı bir çalışma değil!! Bölümlere göre ayrı ayrı hazırlanmış, dünya genelinde ve ülkemizde çok yerde görülen, tıp, ekonomi, mühendislik, sosyal bilimler için hazırlanan akademik sözlükler şeklinde! Ebru’nun Sözlüğü ise, sadece ülkemizde değil; Standford, Cambridge, Oxford, Massachusetts, Sorbonne, Edinburg gibi üniversitelerinin sitelerinde de göremediğim bir çalışma. Yani bu sadece bir girişimcilik değil; bir start-up çalışması… Kısaca bir başeser!
FARKIMIZ NEDİR?
Çok basit üç örnek ile anlatmam daha yararlı olacak. Örneğin: Kâr kelimesi işletme, iktisat, muhasebe derslerine göre farklı anlamlar taşır. İktisadi ve İdari Bilimler Sözlüğünde de sadece iktisat tanımını kapsamı içine alır. Çalışma ile ilgili 15 İİBF dekanını ziyaret ettiğimde aynı soruyu sordum. ‘Hoca kârın tanımına ekonomi sözlüğünden bakıyorum, iktisat anlamı çıkıyor. Peki işletme, iktisat ve muhasebeye göre anlamları farklı değil mi?’ Tüm İİBF dekanları, tanımların farklı olduğunu onayladılar ve ikinci soruyu sordum. ‘Peki, siz sınavlarda kârın tanımını istediğiniz zaman bu tanımları, a, b, c şıklarına yerleştirmediniz mi? Bu sorum da onaylandı. Gerisini size bırakıyorum… AÖF öğrencileri başta olmak üzere, tüm öğrencilere gelen sorular ve anlatımlar, okuduğu derse göre, farklı tanımı içerir ve sınav soruları bu şekilde gelecektir…
İkinci örnek ise, ‘gerilla birlikleri’ İnkılap tarihinde ‘ülkesini koruyanlar’ siyaset biliminde ‘ülkesine karşı duranlar’ anlamını verir. Aynı ‘ortaklık‘ kelimesinin iktisatta ‘parasal‘, bireysel hukukta ‘yardımlaşma‘, ceza hukukunda ‘hapis‘ ve siyaset biliminde ‘iktidar‘ konularını içererek; çok farklı anlamlar içermesi gibi…
Bir de o ders kitabı haricinde hiçbir yerde anlamını bulamayacağımız kelimeler var! Örnek vermek gerekirse, psikolojiye göre ‘kokteyl parti’, ‘duyulan konuşmalardan, belirgin veya önemli bilgilerin dikkat filtrelerinden geçmesi olgusu’ olarak geçer! Peki, öğrenciler bu tanımı nasıl ve nereden bulabilir? Para ve Banka dersine göre ‘limon’ ne demektir; biliyor musunuz? Çalışma ilişkileri dersinde geçen ‘gazino kapitalizmi’ diye bir kelimenin anlamını duymuş muydunuz? Psikolojide ‘ne yolu’ denilince, size bir şey ifade ediyor mu?
Örneklere bakıldığında, derslere göre ayrı ayrı tanımlayıp; öğrencilerimizin bu şekilde çok daha başarılı olacağını ve hızlı sonuç alacaklarını görebiliyoruz. Çalışılan ders doğru, hızlı, anlaşılır, mobil, akademik, derslere göre ayrı ayrı tanımlanan, en önemli etken olan zamanları kaybetmeden, öğrencilerin daha güzel sonuçlar almasını sağlayacak! Arama motoruna kelime yazılınca, kelimeyle ilgili tüm veriler görüntülenebilecek. İstenilen seçilebilir. Örneğin ‘işlet’ yazıldığı anda, işletme, işletme kültürü, işletme sistemi gibi kelimeler alt alta çıkacak. Ödeme yapıldığı anda, satın alan kişinin telefonuna gelen şifreyi yazması, ürünü kullanması için yeterli olacak. Bu konuyu birçok İİBF dekanları ile görüştüm ki; kendileri beni halktan ve öğrencilerden çok daha iyi anladılar, kutladılar ve desteklediler. Telefonlara indirilmesi ve zaman kaybı olmaması da, öğrencilerin hoşuna gitti ve farklı içerikler sordular…
Öğrencilere anlatırken alternatiflerim olarak Wikipedia ve ChatGPT’yi gösteriyorum ama birkaç konuyu da asla göz ardı etmemeliyiz! Wikipedia kişilerin, ChatGPT robotların, Ebru’nun Sözlüğü akademisyenlerin! Bu ne demek! Wikipedia’daki tanımları yapanların herhangi bir özelliği yok! Bulunduğu ülkede, konu ve/ya tanımla ilgili yazı yazmak isteyen herkesin olduğu bir global grup. ChatGPT ise sorulan sorulara robotların araştırmaları ile farklı farklı (doğru da olabilir; yanlış da) sitelerden derlenen bilgilerin sunulması. Peki, Ebru’nun Sözlüğü! Örneği iktisat teorisi dersinin tanımları belirleniyor. Eğer okuduğumuz kitapta herhangi bir kelimenin anlamı yoksa yine araştırılan edu sitelerinde bulunan ‘iktisat teorisi’ kitapları! İktisada giriş, mikro iktisat, makro iktisat gibi benzer kitaplar değil! Kısaca veriler doğru değil; en doğru!
BÖLÜMLERE GÖRE- SINIFLARA GÖRE- DERSLERE GÖRE PAKET SEÇİMİ
Açık öğretimlerin en çok tercih edilen bölümleri, çalışma ekonomisi, iktisat, işletme, kamu yönetimi, maliye, turizm işletmeciliği bölümleri. Bu bölümleri okuyanlar, bölümlere göre, yani kendi bölümlerini seçebilirler. Örneğin ‘İktisat 3. sınıf’ şeklinde. Yukarıdaki altı bölüm haricinde bir bölümde okuyan öğrenciler ise, sınıflara göre seçim yapacaklar. Örneğin ‘Uluslararası İşletme’ bölümünde okuyan öğrenci, hangi sınıfta okuyorsa onu tercih edecek ‘4. sınıf’ gibi. Böylece aradığı derslerin 90’ına ulaşabilecek. Çünkü birçoğu ortak ders… Burada altı bölümün 4. sınıf dersleri mevcut… Tek dersten bütünlemeye kaldıysa, derslere göre seçim yapabilecek. Örneğin 105 ders arasından, ‘davranış bilimleri’, ‘yönetim bilgi sistemleri’ gibi tek dersi seçilebilecek. Sosyal girişimci olarak başladığım için kitap şeklinde basılan ek yardımcı kitaplardan, hatta kamunun yayınladığı ek kitaplardan bile daha uygun fiyatları olacak!
5N-1K
NE: 6 bölüm, 4 sınıf, 105 ders, 71123 kelime ve 220.000’den fazla kelime anlamından oluşan mobil, akademik sözlük.
NEDEN: Öğrencilerin ihtiyaç duymalarına karşın, bugüne kadar böyle bir çalışmanın yapılmamış olmasından dolayı hazırlandı.
NASIL: En sağlıklı bilgiye sahip olan akademisyenlerin hazırlamış olduğu kitaplardan destek alınarak hazırlanmış, 2 bin 500’den fazla öğrenci ile anket yapılıp, ISBN numaraları, marka ve telif hakları alınmış, derleme prosedürlerini taşıyan eserlerdir.
NEREDE: Çalışmayı yapan www.ebrununsozlugu.com’dan alabileceğiniz gibi, tanınmış ve güvenilir e- ticaret yolu ile de temin edebilirsiniz.
NE ZAMAN: 2003-2024 yıllara arasında yapılan araştırma ile tamamlanmış, üniversitelerde İİBF dekanlarına da sunulup, 26 Eylül Türk Dili Günü’nde şirket kurulup, 2 Ocak’ta tanıtıma başlatılmış olup, ilerleyen dönemde 4 dilde üniversiteler için önce ülkemizde, sonra yurt dışında yayınlanması plânmış projedir.
KİM: Ülkemizde ve yurt dışında açık öğretim, uzaktan eğitim ve 2. öğretimde okuyan 6 milyon 500 bin öğrenci başta olmak üzere YÖK’e göre 8.296.959 üniversite öğrencisi için, Ebru ÖZTÜRK tarafından tek başına 19 yıl yazılması ve 2 yıl sunum ve onayları olmak üzere 21 yılda hazırlandı.
2003-2012 yılları arasında çalışmamı tamamlayıp 79 ders kitabından 16774 kelime ile çalışmayı tamamlayıp, Anadolu Üniversitesi’ne sundum. 34 yıl sonra ilk kez tüm kitapların değişeceğini öğrendim ama bunun gerekli olduğunu düşünerek 2013-2018 arasında yeni kitapların hepsini tekrar okuyarak 92 kitap ile 21101 kelimenin anlamları ortaya çıktı. Kitap olarak basacaktım ama ülkemizde korsan (kaçak) yayın çok olduğu için aldığım uyarı ile mobil kitaba çevirmeye karar verdim. Diğer ders kitaplarını da okuyarak 105 ders, 6 bölüm, 4 sınıf ile 33248 kelime anlamı yani, 71123 kelime, anlam olarak da 220.000’den fazla kelime anlamını bir araya getirerek ortaya çıkarılmış baş eser!
Bu çalışma için Guinness Rekorlar Kitabı’na da 15 gün önce başvuruda bulundum. 6,5 ay sonrasına basının önünde sunum yapıp; anlatılması için gün verildi. Bir de Guinness Rekorlar Kitabı grubundaki heyetine bu sunumu basının önünde yapacağım! Bu çalışmalar, kullanılan kaynaklarını, hazırlanan excel tanımlarını, öğrencilere sunulan mobil bilgileri sunarak basının önünde gerçekleştireceğim.
21 yıllık meşakkatli çalışmayı tek başıma tamamlamamın, bir start-up olarak adımın geçmesinin, bu ilk çalışmayı ülkemden çıkarmanın ve kurulur kurulmaz birçok kurum tarafından fark edilmenin sevincini, gururunu ve heyecanını sizlere paylaşıyorum. Tarih yaklaşınca, tekrar görüşmek ve ülkeme güzel bir sonuç sunmak dileğiyle… Sevgiyle kalın…
Ebru ÖZTÜRK
