“Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2016 yılı geçici verilerine göre, ikinci sırayı 12,7 milyar liralık üretim değeri ve yüzde 10,65 payla domates alıyor. Bu ürünleri, 5,1 milyar lirayla zeytin, 4,7 milyar lirayla arpa, 4,5 milyar lirayla fındık, 4,3 milyar lirayla mısır, 3,85 milyar lirayla kütlü pamuk, 3,7’şer milyar lirayla şeker pancarı ve üzüm izledi. Bu 9 ürün, 59 milyar 716 milyon liralık üretim değerleriyle bitkisel üretimin yarıdan fazlasını, yüzde 50,19’unu karşılıyor.
9 ürünü takip eden ürünler
Bu ürünleri, patates, biber, ayçiçeği, elma, ceviz, Antep fıstığı, çay, karpuz, kiraz, hıyar, kayısı, nohut, kuru soğan, taze fasulye, kavun, çeltik, limon, şeftali, portakal, patlıcan, çilek takip ediyor. Bu ürünlerden patates ve biberin üretim değeri 3 milyarı lirayı aşıyor. Üretim değeri, ayçiçeği, elma, ceviz ve Antep fıstığında 2,5-3 miyar lira arasında, çay, karpuz, kiraz ve hıyarda 2 milyar liranın üzerinde, kayısı, nohut, kuru soğan, taze fasulye ve kavunda 1,5 milyar liranın üzerinde, çeltik, limon, şeftali, portakal, patlıcan ve çilekte 1-1,5 milyar lira arasında bulunuyor.”
Bayraktar, 1 milyar liralık üretim değerini aşan 30 ürünün toplam bitkisel üretimdeki payı yüzde 84,88 ile yüzde 85’e, üretim değerleri ise 100 milyar 975 milyon lirayla 101 milyar liraya yaklaştığını bildirdi.
Kuru fasulye, incir, tütün, kırmızı mercimek, armut, mandalina, badem, lahana, marul, yerfıstığı, sarımsak (kuru), erik, muz, kestanede üretim değerinin 500 milyon lira ile 1 milyar lira arasında olduğunu belirten Bayraktar, üretim değeri 500 milyon lirayı aşan 44 ürünün toplam üretim değerinin 111 milyar 417 milyon liraya, toplam bitkisel üretim değerindeki paylarının ise yüzde 93,65’e ulaştığına dikkati çekti.
Şemsi Bayraktar, 2016 yılı geçici verilerine göre 118 milyar 969 milyon lira olan üretim değerinin 47 milyar 717 milyon lirasının tahıllar ve diğer bitkisel ürünler, 39 milyar 541 milyon lirasının meyveler, içecek ve baharat bitkileri, 31 milyar 711 milyon lirasının ise sebzelerden oluştuğunu bildirdi.
Üretim korunmalı
Bayraktar, şunları kaydetti:
“Bu topraklarda üretim yapan çiftçimiz, bu ülkeye milyarlarca liralık üretimle katkıda bulunuyor. Türkiye, tarımda olağanüstü bir potansiyeli barındırıyor. Türk çiftçisi inanılmaz bir çeşitlilikle üretim yapıyor. Yeni ürünlere ve tarımdaki yeniliklere açık, makine kullanımına hevesli bir çiftçi profilimiz bulunuyor. Bunlar büyük avantajlar. Bütün zorluklara rağmen, gecesini gündüzüne katarak çalışan çiftçimiz üretimini sürdürüyor. Bu üretim korunmalı, açık olan ürünlerde üretimin artırılması için üretici daha fazla teşvik edilmeli, girdi maliyetleri makul seviyelere çekilerek üretim desteklenmeli, yapısal sorunlar en kısa zamanda çözülmeli ki üretim sürdürülebilir olsun.”
Üretim değeri 500 milyon lirayı aşan 44 ürünün üretici fiyatlarıyla üretim değerleri ve toplam bitkisel üretim değerindeki payları şöyle:
Üretici | Bitkisel | ||
Fiyatlarıyla | Üretim | ||
Üretim | Değerindeki | ||
Değeri | Payı | ||
Ürünler | (Milyon TL) | (Yüzde) | |
1 | Buğday | 17.179 | 14,44 |
2 | Domates | 12.671 | 10,65 |
3 | Zeytin | 5.066 | 4,26 |
4 | Arpa | 4.688 | 3,94 |
5 | Fındık | 4.497 | 3,78 |
6 | Mısır | 4.330 | 3,64 |
7 | Pamuk (Kütlü) | 3.850 | 3,24 |
8 | Şeker Pancarı | 3.718 | 3,13 |
9 | Üzüm | 3.717 | 3,12 |
10 | Patates | 3.064 | 2,58 |
11 | Biber | 3.008 | 2,53 |
12 | Ayçiçeği | 2.988 | 2,51 |
13 | Elma | 2.959 | 2,49 |
14 | Ceviz | 2.872 | 2,41 |
15 | Antep Fıstığı | 2.636 | 2,22 |
16 | Çay | 2.390 | 2,01 |
17 | Karpuz | 2.150 | 1,81 |
18 | Kiraz | 2.113 | 1,78 |
19 | Hıyar | 2.098 | 1,76 |
20 | Kayısı | 1.672 | 1,41 |
21 | Nohut | 1.656 | 1,39 |
22 | Kuru Soğan | 1.624 | 1,36 |
23 | Taze Fasulye | 1.606 | 1,35 |
24 | Kavun | 1.545 | 1,30 |
25 | Çeltik | 1.440 | 1,21 |
26 | Limon | 1.154 | 0,97 |
27 | Şeftali | 1.136 | 0,95 |
28 | Portakal | 1.074 | 0,90 |
29 | Patlıcan | 1.072 | 0,90 |
30 | Çilek | 1.001 | 0,84 |
İlk 30 ürün | 100.975 | 84,88 | |
31 | Kuru Fasulye | 995 | 0,84 |
32 | İncir | 907 | 0,76 |
33 | Tütün | 896 | 0,75 |
34 | Kırmızı Mercimek | 882 | 0,74 |
35 | Armut | 863 | 0,73 |
36 | Mandalina | 839 | 0,71 |
37 | Badem | 697 | 0,59 |
38 | Lahana | 684 | 0,57 |
39 | Marul | 665 | 0,56 |
40 | Yerfıstığı | 663 | 0,56 |
41 | Sarımsak (Kuru) | 647 | 0,54 |
42 | Erik | 602 | 0,51 |
43 | Muz | 588 | 0,49 |
44 | Kestane | 514 | 0,43 |
Üretim değeri 500 milyon-1 milyar lira arası olan 14 ürün | 10.442 | 8,78 | |
Üretim değeri 500 milyon lirayı aşan 44 ürün | 111.417 | 93,65 | |
Tahıllar ve diğer bitkisel ürünler | 47.717 | 40,11 | |
Sebzeler | 31.711 | 26,65 | |
Meyveler, içecek ve baharat bitkileri | 39.541 | 33,24 | |
Bitkisel üretim değeri | 118.969 | 100,00 |