ABD Hava Kuvvetleri’nin U-2 Dragon Lady casus uçağında kullanılan yüksek çözünürlüklü Optik Çubuk Kamera (Optical Bar Camera/OBC) dönemi sona erdi. Eski tip ıslak film kamerası olan uzun odaklı panoramik OBC’ler yüksek irtifada keşif amacıyla kullanılıyordu.
Dijital görüntüleme devrimi sonrasında Kodak ve Fuji Film gibi devasa markaların devri kapanmış olsa da Beale Hava Kuvvetleri Üssü’nde büyük miktarda film işlenmeye devam etti. 1974’den beri U-2 ile hizmet veren OBC ile son uçuş ise 24 Haziran’da gerçekleştirildi.
Collins Aerospace, ABD Hava Kuvvetleri hedeflerini desteklemek için küresel U-2 görevlerinden OBC görüntülerini indirmek için Beale Üssü’ndeki İstihbarat Filosu ile birlikte çalışıyor.
U-2’lerin evi olarak bilinen Beale’den OBC ile yapılan son sorti sonrasında, teknisyenler sensörü törenle uçaktan indirdi. Hava üssündeki ıslak film işleme prosedürü sonlandırıldı ve U-2’ler nihayet dijital görüntüleme çağını tamamen benimsedi.
Yaklaşık 50 yıl önce SR-71 Blackbird’den alınan OBC, U-2 platformunu desteklemek için değiştirildi ve uçuş testi yapıldı. Uzun süre kullanılan 61 cm odak uzaklığına sahip IRIS sensörün yerine kullanılmaya başlanan 76 cm odak uzaklığına sahip OBC, önemli ölçüde daha yüksek çözünürlük sağladı.
YERİNİ İHA’LAR ALIYOR
İlk uçuşunu 1955’te yapan U-2’lerin ileride RQ-4 Global Hawk ile değiştirilmesi bekleniyor.
Geniş kapsamlı görüntüler yakalamak için ileri geri salınan uzun odaklı panoramik bir kamera olarak tasarlanan OBC’nin doğuşu 1950’lere kadar uzanıyor. Teknik özellikleri arasında 134 kilometreye kadar bir tarama aralığı ve 362 bin km2 ye kadar devasa bir “toplanan alan” aralığı yer alıyor.
Her bir OBC filmi rulosu 12,7 cm genişliğinde ve 3 bin 200 metre uzunluğundadır ve her bir görüntü karesi yaklaşık 2 metredir. Tam bir film rulosu ile kamera tek bir görevde yaklaşık 1600 kare çekebilir. Her kare, panoramik ufuktan ufka formatında yaklaşık 377 km2 yi kapsar. Temel olarak, bir film rulosu Colorado büyüklüğünde bir alanı çekebilir.
Film belirli avantajlara sahip olsa da – OBC hala U-2’nin en yüksek çözünürlüklü görüntüleme sensörüdür – dijital görüntüleme çağına gelmiştir ve özellikle son iki buçuk yılda olgunlaştığı için birçok açıdan üstündür.
Filmin sunduğu dezavantajlara ve hantal, zaman alıcı kimyasal geliştirme sürecine rağmen OBC, dijital yetenekler yaygın hale gelirken bile bir dizi görevi desteklemek için U-2 ile hava kuvvetlerine uzun yıllar hizmet etti. Katrina Kasırgasında ve Fukushima nükleer santral felaketinde önemli rol oynadı. Ayrıca OBC, U-2 ile Afganistan’da tüm ülkeyi 90 günde bir görüntüledi ve ABD Savunma Bakanlığına operasyonları planlamak için kritik öneme sahip görüntüler sağladı.
GEÇİŞ DÖNEMİNDE HİBRİT YAKLAŞIM
OBC hizmetinin alacakaranlığı olarak adlandırılan geçiş döneminde sensör, yüksek çözünürlüklü istihbarat ürünlerini işlemek ve dağıtmak için hibrit bir yaklaşım gördü. Film, görevden sonra normal olarak indirilip geliştirildi, ancak daha sonra dijitalleştirildi ve sabit disklerde ‘müşterilere’ gönderildi. Bu karma yaklaşım, görüntülerin dağıtılmasını ve kullanılmasını kolaylaştırdı, ancak yine de dijitalin gerçek zamanlıya yakın dağıtım yeteneklerinden yoksundu.
Elbette günümüzde uydular, OBC’nin yapabildiklerinin çoğunu ve hatta bazı açılardan daha fazlasını yapabilir. Yine de OBC’nin benzersiz yetenekleri var ve kendi işinde gerçekten en iyi sensör.
Sonuç olarak Dragon Lady hala güçleniyor ve Kelly Johnson’ın efsanevi tasarımı, ilk uçuştan yaklaşık 70 yıl sonra giderek artan bir dijital gerçekliğe uyum sağlıyor. (Haberola-Necdet Gürsoy)
