Kazakistan ve Türkiye arasındaki ikili ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirme amacıyla Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı, Kazakistan Uluslararası Ticaret Odası ve Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Girişimciler Odası “ATAMEKEN” tarafından İstanbul’da düzenlenen Resmi Ticaret ve Ekonomik Misyonu Toplantısı İstanbul Ritz Carlton Otel’de yapıldı.
Kazakistan ve Türkiye arasındaki ikili ekonomik ve ticari işbirliğini geliştirme amacıyla Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı, Kazakistan Uluslararası Ticaret Odası ve Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Girişimciler Odası “ATAMEKEN” tarafından İstanbul’da düzenlenen Resmi Ticaret ve Ekonomik Misyonu Toplantısı İstanbul Ritz Carlton Otel’de yapıldı.
Resmi iş heyetinde; et, madencilik ekipmanı, ev tekstili, akümülatörler, LED aydınlatma, buğday, un, kimyasal maddeler, soyunma ve boyama kürkü, tahıllar ve yağlı tohumlar, hububat, yem bitkileri, hayvan derileri işleme, meyan kökü kuru ekstresi, dış mekan mobilyaları, parfümeri ve kozmetik ürünleri, konserve ve karma tarım ürünleri üreticileri yer aldı.
Hedefimiz: Dış Ticaret Anlaşmalarının İmzalanması
Kazakistan Cumhuriyeti Girişimciler Ulusal Odası (ATAMEKEN) Yönetim Kurulu Başkanı Ablay Myrzakhmetov, Kazakistan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının ilk yıllarından beri, Türkiye’nin en önemli ekonomik ortakların biri olduğunu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ‘nin geniş tecrübesi ile zorunlu üyelik sisteminin “ATAMEKEN” de kurulduğunu ve TOBB’un deneyimi sayesinde ATAMEKEN’in hızlı bir şekilde çalışmaya başladığını ifade ederek başladığı konuşmasına şu şekilde devam etti: “Türkiye, Kazakistan’ın ciro payının% 2,5’i ile 9. sırada yer almaktadır. 2018’de iki ülke arasındaki ticaret hacmi 1.9 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Kazakistan’dan Türkiye’ye ihraç edilen ve yapılan ihracatın% 88,8’ini oluşturan başlıca ürünler; ham petrol, bakır ve katot, bakır, ham alüminyum, doğal gaz, buğdaydır. Kazakistan’dan Türkiye’ye yapılan ihracatın % 53,6’ünü ve 666,0 milyon ABD Dolarını sanayi malları (petrol ve petrol ürünleri hariç) oluşturmaktadır. Diğer petrol ürünleri ise % 37,3 oran ve 463,3 milyon Dolara, tarım ürünleri ise %9,1 oran veya 112,8 milyon Dolara tekabül etmektedir. Bugünkü toplantının temel amacı, girişimciler arasında doğrudan temas oluşturmak ve dış ticaret anlaşmalarının imzalanmasını sağlamaktır” dedi.
Çin’in 115 Milyar Dolar yıllık gıda ithalatıyla dünyanın üçüncü en büyük gıda ithalatçısı olduğunu anımsatan Myrzakhmetov, “Türkiye ve Kazakistan birlikte hareket ederek Çin pazarına girebilir. Biz Kazakistan olarak bu noktada Türkiye ile birlikte ilerlemek istiyoruz. Bunun yanında Türkiye, bizim içinde bulunduğumuz Rusya ve dolayısıyla Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) pazarında yer alabilir. Bu büyük bir fırsattır” dedi.
Türk Kazak Ticaret ve Sanayi Odası Forumu (Ortak Palata) Ekonomiye İvme Kazandıracak
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı Danışmanı Bahri Can Çalıcıoğlu, konuşmasında Kazakistan’ın Türk – Avrasya coğrafyasının kalbi olduğunu belirterek, “Kazakistan bizim ata yurdumuzdur ve Kurucu Devlet Başkanı Sayın Nursultan Nazarbayev’in liderliğinde kaydettiği gelişmeler bizi gururlandırmaktadır. Onun vizyoner liderliği hem Kazakistan hem de bölgemiz ve Türk dünyası için büyük şanstır. 13 yıl önce 17 Kasım 2006’da verdiğimiz söz neticesinde Türk özel sektörünün çatı kuruluşu TOBB olarak ATAMEKEN ile oda sistemini Bölge’nin en başarılı Oda sistemi haline getirdik. Ekonominin ve üretimin gelişmesi ancak özel sektörün gelişmesi ile olur, güçlü özel sektör için de güçlü bir oda sistemi gerekir. Bu bağlamda TOBB olarak destek vermeye devam ediyoruz. Zira, ATAMEKEN ile birlikte Türk Kazak Ticaret ve Sanayi Odası Forumu’nu (Ortak Palata) kurduk. Bugün öğleden sonra Ortak Odamızın ilk toplantısını gerçekleştireceğiz” dedi.
Kazakistan Cumhuriyeti’nin Türkiye Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, konuşmasında son yıllarda Kazakistan ve Türkiye arasında ticari ve ekonomik ilişkilerin yüksek dinamiklerini belirterek, “Bugün Türkiye, Kazakistan’ın ana ticaret ortaklarının ilk 10 ülkesindedir. 2018’de ülkelerimiz arasındaki dış ticaret hacmi yaklaşık 2 milyar ABD Dolara ulaştı. Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde gerçekleşen karşılıklı ticaret hacmi 1,3 milyar Dolara ulaşarak, yıl sonunda gecen yıla göre daha yüksek olacağını ve artacağından ümitliyiz. Ayrıca orta vadede ikili ticareti 5 milyar Dolara, uzun vadede 10 milyar Dolara ulaştırmayı hedefliyoruz. Bugün Türkiye, Kazakistan pazarında aktif olarak ekipman ve mekanik ürünler, mobilya ve tekstil ürünleri, elektrikli ekipman tedarik etmekte ve inşaat ve müteahhitlik işlerini yürütmektedir. Ayrıca Türkiye, Kazakistan vatandaşları için ana turizm merkezlerinden biridir. Toplamda her yıl 500 binden fazla Kazakistan vatandaşları Türkiye’yi ziyaret ederek Türk ürünlerini tüketiyor ve mutlaka ülkemize getiriyor. Bu sayede karşılıklı ticareti destekliyoruz ve Türkiye ekonomisinin gelişimine katkı sağlamaktayız. Diğer taraftan, Kazakistan da Türkiye pazarına tarımsal ürünler, et, metal, kimyasal ürünler, makine ve ekipmanlar, ilaçlar, gıda gibi ürünleri sunabilir” dedi.
İkili Ticaret Hedeflerine Ulaşmak İçin Altyapımız Güçlü
Kazakistan Cumhuriyeti Sanayi ve Altyapı Geliştirme Bakanlığı Genel Sekreteri Mereke Pshembayev ise konuşmasında iki ülke arasındaki ticaret hacminin artmasına dair, belirlenen görevlerin yerine getirilmesi için gerekli tüm dayanaklar ve işbirliğini güçlendirmek için gerekli tüm mekanizmaların oluşturulduğunu ifade ederek son 14 yılda, Türk yatırımcıların Kazakistan ekonomisine yaklaşık 3 milyar Dolar yatırım yaptığını ve Kazakistan’ın da Türkiye ekonomisine yaptığı yatırımların 1 milyar Dolara ulaştığını vurgulayarak, “Kazak-Türk hükümetlerarası ticaret ve ekonomik işbirliği komisyonu, çok çeşitli konularda işbirliğini güçlendirmek için önemli bir araç olmaya devam etmektedir. Ayrıca, Devlet Başkanlarımızın himayesinde uygulanan Yeni Sinerji Programının uygulanması, kardeş ülkeler arasında stratejik bir ortaklığın gelişmesine özel bir ivme kazandırdı. Şu anda Kazakistan’da devam eden 4.3 milyar Dolar tutarında 71 adet Kazak-Türk yatırım projesi bunu kanıtlamaktadır. Kazakistan’da 1.300’den fazla ortak girişimin (joint venture) aktif olarak çalışmaktadır” dedi.
Türk Şirketleri, Kazakistan Altyapısının Geliştirilmesinde ve Sermayesinin Yapımında Aktif Rol Aldı
Türk şirketlerinin, Kazakistan altyapısının geliştirilmesinde ve sermayesinin yapımında aktif rol aldığını belirten Pshembayev, “Örneğin Khan-Shatyr, Ulusal Müze, Yeni Demiryolu İstasyonu gibi önemli dönüm noktası projeleri gerçekleştirildi ve toplam tutarı 23 milyar Dolara ulaşan 480’den fazla proje yapıldı. Türk firmalarının yardımı ile Kazakistan’da 800 kilometreden fazla yol yeniden inşa edildi, yaklaşık 100 kilometresi yeniden inşa edildi.7 Şubat 2018’de Bakanlık ve Konsorsiyum arasında imzalanan imtiyaz sözleşmesi ile bugün, Türk firmalarının katılımı ile 1,3 milyar Dolar tutarındaki en geniş altyapı projesi Büyük Almatı Çevre Yolu (BAKAD) inşaatı için uygulanmaktadır. İnşaat ve montaj işleri Haziran 2018’de başlamış ve inşaatın sonlanma tarihi 2022 olarak planlanmıştır. Ayrıca, YDA-Holding şirketinin üstlendiği ve uluslararası Türkistan havaalanının yeniden inşası için devam etmekte olan ve Türkistan bölgesinde altyapı projelerinin uygulanması konusundaki çalışmalarını da vurgulamak isterim” dedi.
Çin-Kazakistan-Türkiye Taşımacılık Rotası Hayal Değil
Pshembayev, malların Türkiye’den Çin’e Kazakistan’a ve Kazakistan’a karlı bir şekilde taşınması için gerekli tüm altyapı oluşturulduğunu ve özellikle, demiryolu hattının yapımına ilişkin olarak Bakü-Tiflis-Kars’ın yanı sıra, Hazar-Trans Uluslararası Taşımacılık Rotası’nın uygulamasının, ülkeler ve transit trafiği arasındaki taşımacılığı önemli ölçüde artırdığını ifade ederek, “Bununla sınırlı kalmayacağımızı ve gelecekte taşımacılığı Çin-Kazakistan-Türkiye yönünde artırabileceğimize inanıyorum” dedi.
Toplantının devamında, mevcut ticari anlaşmaların uygulanması için çalışmaların sürdürülmesine ve gelecek vaat eden alanların geliştirilmesi için yeni bağlantılar kurulmasına olanak sağlamak üzere, inşaat, hafif sanayi, imalat ve gıda sanayi gibi ekonominin çeşitli sektörlerdeki Kazak ve Türk iş insanları ikili iş görüşmeleri yapıldı.
