Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zambiya Cumhurbaşkanı Lungu ile yaptığı baş başa görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, ticari ve ekonomik ilişkilerin; her iki ülkenin potansiyelleri göz önüne alındığında en fazla ilerleme sağlanabilecek alanı oluşturduğuna işaret ederek, “Ekonomik alandaki deneyimlerimizi karşılıklı çıkarlara hizmet edecek projeler çerçevesinde sizlerle paylaşmaya hazırız” dedi.
Resmî ziyareti vesilesiyle Zambiya’nın başkenti Lusaka’da bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Zambiya Cumhurbaşkanı Edgar Lungu ile yaptıkları baş başa görüşmenin ardından açıklamalarda bulundu.
Ziyaretinin, Cumhurbaşkanlığı seviyesinde Türkiye’den Zambiya’ya yapılmış ilk ziyaret olduğuna dikkat çekerek tarihî bir nitelik taşıdığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, gösterilen misafirperverlikten dolayı şükranlarını ifade etti.
“ZAMBİYA İLE HER TÜRLÜ ALANDA İŞ BİRLİĞİNİ İLERLETMEYE KARARLIYIZ”
Zambiya Cumhurbaşkanı Lungu’ya, Cumhurbaşkanlığına yeniden seçilmesi münasebetiyle düzenlenen törene katılarak gösterdiği dostluk için teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, yaptıkları ikili görüşmede, iki ülke ilişkilerinin genel bir değerlendirmesinde bulunduklarını aktardı.
Zambiya’nın, bağımsızlığını kazandığı günden bu yana demokratik kurumları, barış ve istikrar ortamı, kalkınma hamleleri ve önemli potansiyeliyle, Afrika ülkeleri içinde model ülke olmayı sürdürdüğünü dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zambiya Cumhurbaşkanı Lungu’nun dirayetli liderliğinin bu başarıda önemli payının olduğunu söyledi.
Zambiya’yı, ikili ilişkileri çeşitlendirip geliştirebilecekleri dost bir ülke, siyasi ve ekonomik bir ortak olarak gördüklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, siyasi, askerî, ekonomik, ticari, kültürel, her türlü alanda iş birliğini daha da ilerletmeye hazır ve kararlı olduklarını ekledi.
“BUGÜN, İKİ ÜLKE ARASINDA İMZALANAN 12 ANLAŞMAYA FARKLI BİR ÖNEM ATFEDİYORUM”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugün, iki ülke arasında imzalanan 12 anlaşmaya farklı bir önem atfettiğini ve bu anlaşmaların ilişkilerin inşa edileceği ahdi altyapıyı kuvvetlendirmek için önemli bir gösterge olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde bulunan Zambiya Dostluk Grubu’nun yeni üyelerinin en kısa zamanda belirleneceğini, Zambiya Ulusal Meclisi’nde de bir dostluk grubunun oluşturulmasını özellikle beklediklerini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ticari ve ekonomik ilişkilerin; her iki ülkenin potansiyelleri göz önüne alındığında en fazla ilerleme sağlanabilecek alanı oluşturduğuna işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “Türk firmaları elektrik santrali, baraj, altyapı, yol, konut gibi büyük müteahhitlik işlerinde uluslararası seviyede tecrübe ve prestij sahibidir. Zambiya’da açılacak ihalelere katılarak başarılı olacaklarına ve bu işlerdeki standardın yükseltilmesine katkıda bulunacaklarına eminim. Ekonomik alandaki deneyimlerimizi karşılıklı çıkarlara hizmet edecek projeler çerçevesinde sizlerle paylaşmaya hazırız.”
Türkiye ile Zambiya arasındaki iki ticaret hacminin 2017 yılında 22 milyon dolar olduğunu hatırlatarak iki ülke arasındaki ticari ilişkilere ivme kazandırmak amacıyla çabaların sürdürülmesi gerektiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bugüne kadar hiç yapılmamış olan Türkiye-Zambiya karma ekonomik komisyon toplantısının ilkinin bir an önce düzenlenmesini arzu ettiklerini belirtti.
“ÜLKEMİZ SON YILLARDA SAVUNMA SANAYİ ALANINDA BÜYÜK GELİŞME GÖSTERMİŞTİR”
Zambiya’nın, 7. Ulusal Kalkınma Planı çerçevesinde öncelik verdiği tarım, enerji, turizm, imalat ve sağlık alanlarında Türkiye ile iş birliğini geliştirebileceğine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin; Zambiya’nın ekonomik hayatını çeşitlendirme hedefine küçük ve orta ölçekli işletmeler alanındaki tecrübesiyle katkıda bulunabileceğini, turizm ve tarım endüstrisi alanlarındaki tecrübesini paylaşabileceğini kaydetti.
Zambiya’nın enerji konusundaki açığına dikkat çekerek doğal gaz çevrim santrallerinin, hidroelektrik santrallerin ve barajların inşa edilmesinde ortak adımların atılabileceğini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasındaki askerî ve güvenlik iş birliğine de değinerek, 2017’de iki ülke arasında yapılan ilk askerî diyalog toplantısının ardından askerî makamlar arasındaki temasların devamında yarar bulunduğunu vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke Savunma Bakanlıkları arasında imzalanan iki anlaşmayı hatırlatarak, “Ülkemiz savunma sanayi alanında son yıllarda büyük gelişme göstermiştir, dünyanın sayılı ülkeleri arasına girmiştir. Zambiya’nın savunma sanayi ihtiyaçlarının karşılanmasında iş birliği yapabiliriz. Bunlar için askerî çerçeve ve savunma sanayi anlaşmalarını süratle neticelendirmeye gayret etmeliyiz” şeklinde konuştu.
Bugüne kadar 136 Zambiyalı öğrencinin Türkiye burslarından faydalanarak Türkiye’de üniversite eğitimi aldığına işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, hâlen Türkiye burslarıyla Türkiye’de eğitim alan öğrenci sayısının 60 olduğunu aktardı ve burs verdikleri alanların Zambiya’nın kalkınma gündemi açısından öncelik taşıyan alanlarla uyumlu olmasına özen gösterdiklerini ifade etti.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı’nın (TİKA), 2000’li yıllardan bu yana Zambiya’ya yönelik teknik yardımlar ve eğitim programları düzenlediğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, TİKA’nın Lusaka’da bir ofis açmasının, faaliyetlerini daha sistematik bir şekilde yürütülmesine imkân sağlayacağını söyledi. Lusaka’da Türk mimarisini yansıtan bir Türk Büyükelçiliği binasının inşası için, şehrin merkezi ve güzel bir semtinde uygun bir arazinin tahsisinden memnun olacaklarını sözlerine ekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ankara İncek’te diplomatik sitede uygun bir arsayı da Zambiya Büyükelçiliği için tahsis etmeye hazır olduklarını dile getirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamalarını, heyetinde bulunan isimleri Zambiya Cumhurbaşkanı Lungu’ya takdim ederek tamamladı.
Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda gerçekleşen heyetler arası görüşmede; Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Millî İstihbarat Başkanı Hakan Fidan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Milletvekili Mehdi Eker, MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, Türkiye Lusaka Büyükelçisi Şebnem İncesu ve diğer yetkililer yer aldı.
Heyetler arası görüşmenin ardından, Zambiya Cumhurbaşkanı Lungu ile birlikte iki ülke arasındaki anlaşmaların imza törenine iştirak eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonra onuruna verilen resmî öğle yemeğine katıldı.
