Çin’in 2011’de uzaya gönderdiği 8,5 ton ağırlığındaki uzay istasyonu Tiangong-1, Pekin yönetiminin kontrolü kaybetmesinin ardından düşüşe geçti. Uzmanlar yaklaşık 100 kiloluk moloz yığınının Dünya’da tam olarak hangi noktaya düşeceğinin henüz belli olmadığını söylüyor.
Tiangong-1, diğer adıyla “Gök Saray-1”, kontrolden çıkmış bir şekilde Dünya’ya doğru ilerliyor.
İstasyonun birkaç ay içinde “Dünya’ya düşmesi” bekleniyor.
Tiangong-1, Çin’i bir “uzay süpergücüne” dönüşterecek bir bilimsel proje olarak görülüyordu.
Fırlatılmasından bir yıl sonra 2012’de ülkenin ilk kadın astronotu Liu Yang’ın da ziyaret ettiği istasyon, hem insanlı hem de insansız uzay görevleri için kullanıldı.
Çin yetkileri, 2016’da uzay istasyonunun kontrolünü kaybettiklerini doğruladı.
‘Düşüş hızı artıyor’
Çin’in uzay ajansı, Birleşmiş Milletler’e (BM) istasyonun Ekim 2017 ila Nisan 2018 arasındaki zaman diliminde Dünya’ya çarpacağı bilgisini vermişti.
İstasyonun yörüngesi istikrarlı bir şekilde zayıflayarak parçalanıyor.
Geçtiğimiz haftalarda istasyon atmosferin çok daha yoğun katmanlarına ulaşan istasyonun yeryüzüne düşüş hızı da giderek artıyor.
100 kg’luk parçalar çarpabilir
Harvard Üniversitesi’nin tanınmış astrofizikçisi Johanthan McDowell, istasyonun yörüngesinde Yer’e en yakın noktanın 300 km’nin altında olduğunu söyledi.
Bu parçaların insanlara zarar verme ihtimali düşük ancak Çin Mayıs ayında BM’nin Dış Uzayın Barışçıl Amaçlarla Kullanımı Komitesi’ne yaptığı açıklamada, istasyonun düşüşünü izlemeyi sürdürecekleri sözünü vermişti.
Çin, yeryüzüne nihai dalış süreci başladığında BM’ye bilgi vereceğini söylemişti ama atrofizikçi McDowell’a göre, istasyonun yeryüzünde nereye çarpacağı, ancak birkaç gün öncesinde tespit edilebilecek.
Atmosferin koşullarına bağlı olarak düşeceği konumun değişerek “bir kıtadan bir başkasına” geçebileceğini belirten McDowell, sözlerine şöyle devam etti:
“Yeryüzüne düşüşünün tam olarak ne zaman olacağını ancak 6 ya da 7 saat öncesinde öğrenebiliriz. Ne zaman düşeceğini bilmiyorsak, nereye düşeceğini de bilemeyiz.”
Örnekleri var mı?
Kontrolü kaybedilen çok daha büyük uzay araçları Dünya’ya geri dönmüş ancak hiçbiri yeryüzünde yaralanmalara neden olmamıştı.
1991’de Sovyetler Birliği’ne ait 20 tonluk Salyut 7 istasyonu, bir diğer 20 tonluk uzay aracına takılı halde Dünya’ya çarpmış, ayrılan parçalar Arjantin’in Capitán Bermúdez kentine düşmüştü.
1979’da Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) kontrolünü neredeyse tamamen kaybettiği 77 tonluk dev uzay istasyonu Skylab da hızla yeryüzüne düşüşe geçmiş, büyük parçalardan bazıları da Batı Avustralya’ya düşmüştü.
